سند پايش سلامت سازه‌های صنعت برق، روش‌های پيش‌بينی بروز اشكالات و ارائه‌ی راه‌كارهای كاهش آن‌ها

وقوع انواع آسیب‌های موضعی در سطوح مختلف شدت، در اجزای سازه‌ای در طول عمر بهره‌برداری از آنها بسیار محتمل بوده و موارد قابل ملاحظه‌ای از انواع آسیب‌ها در سازه‌های مختلف نیز مشاهده شده است. بخصوص با افزایش عمر سازه، احتمال وقوع آسیب در اجزای سازه‌ای به مراتب بیشتر خواهد شد. آسیب‌های سازه‌ای در صورت عدم توجه به رفع و تعمیر آنها می‌توانند گسترش یافته و در نهایت منجر به خرابی و فروریزش سازه شده و خسارات مالی و جانی سنگینی را به صاحبان خود تحمیل نماید. از سوی دیگر، حوادث طبیعی رخداده در طول عمر بهره‌برداری نیز یکی از منابع ایجاد آسیب و خرابی در اجزای سازه‌ای هستند. بر این اساس و با توجه به صرف سرمایه‌های کلان برای ساخت سازه‌ها و زیرساخت‌های کشور، لزوم پرداختن به حوزه نگهداری و تعمیرات در سازه‌ها به جهت حفظ عملکرد و بهره‌‌برداری بهینه از آنها بطور روزافزونی احساس می‌شود.

موضوع اصلی سند حاضر، پیاده‌سازی سیستم نگهداری در سازه‌های صنعت برق بصورت نظام‌مند و ساختاریافته، با لحاظ رویکردهای علمی و مدیریتی نوین و فناوری‌های مدرن مرتبط با آن می‌باشد. در این راستا، تدوین دانش فنی و توسعه بکارگیری فناوری‌های پشتیبان در حوزه‌های فنی مرتبط با نگهداری سازه‌ها به شرح زیر نیز در این سند مورد نظر قرار دارند:

فناوری‌های موسوم به پایش سلامت سازه‌ها (در حالت کلی و با رویکردهای مختلف خود) یکی از فناوری‌های پشتیبان نگهداری سازه هستند که با هدف تشخیص و پیش‌بینی آسیب‌های سازه‌ای و شناسایی وضعیت موجود سیستم سازه، بسترهای لازم برای توسعه و پیاده‌سازی رویکردهای مدرن نگهداری در سازه‌ها را فراهم می‌کنند. ازاینرو، تدوین دانش فنی و توسعه بکارگیری فناوری پایش سلامت سازه‌ها با رویکردهای نوین و مدرن آن در صنعت برق، بطور خاص در این سند مورد توجه قرار گرفته است. در اين سند، سازه‌های موجود در بخش‌های سه‌گانه صنعت برق (توليد، انتقال و توزيع) مورد نظر می‌باشند.

در اسفندماه سال 1392، اجرای پروژه "تدوین سند راهبردی پايش سلامت سازه‌هاي صنعت برق، روش‌هاي پيش‌بيني بروز اشكالات و ارائه‌ي راه‌كارهاي كاهش آن‌ها" از سوی وزارت نیرو به پژوهشگاه نیرو واگذار گردیده و در شهریورماه سال 1394 نتایج حاصل از اجرای پروژه بصورت یک دفترچه سند حاوی نقشه راه توسعه پایش سلامت در سازه های صنعت برق استخراج گردید. پس از تصویب و تأیید سند توسط مقام عالی وزارت نیرو در سال 1395 و انجام فعالیت‌هایی در راستای شرح تفصیلی پروژه‌های دو سال نخست آن، اولین کمیته راهبری سند در آبان ماه 1396 تشکیل گردیده و اجرای سند در بخش تولید نیرو، در قالب یک طرح جداگانه تصویب و فرآیند اجرای پروؤه های پروژه های آن (با انجام فراخوان‌های واگذاری) آغاز گردید. در دی ماه 1398 نیز اجرای سند در بخش انتقال نیرو در کمیته راهبری مطرح و در قالب یک طرح جداگانه تصویب و اجرای پروژه های آن آغاز گردید.

با توجه به تغییرات رخداده در ساختارهای مدیریتی و اجرایی ذینفعان مؤثر در سند و لزوم بازنگری در ارکان اصلی و پروژه های آن، فرآیند بازنگری در سند بصورت یک پروژه در سال 1398 آغاز شده و نهایتاً در سال 1400، نسخه بازنگری شده سند تهیه و ارائه گردید. در سال 1401 عناوین طرحهای زیرمجموعه سند در حوزه های تولید و انتقال نیرو به شرح ذیل، تغییر یافته و فعالیتهای اجرایی سند در راستای منشورهای بازنگری شده ادامه یافت:

با اتکا به خداوند متعال و مجاهدت ملی، وزارت نیرو در افق 1410 در راستاي تحقق سند چشم‌انداز خود، با تأکید بر خوداتکایی، ارتقای سطح رفاه اجتماعی؛ و با توسعه و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و دانش پیشرفته مبتنی بر نیروی انسانی بومی و ضمن توجه به مقوله حفظ محیط زیست، حوزه پایش وضعیت و سلامت سازه‌های صنعت برق و ارائه راهكارهاي تأمین عملکرد مطلوب آنها را، به منظور كمك به نیل به پايايي مطلوب، کمک به افزایش تاب‌آوری و عمر مفید سازه‌ها، و كاهش حداقل 5 درصد در هزينه‌هاي نگهداری سازه‌ها؛ در کشور پیاده‌سازی خواهد نمود.